Het is alweer bijna ‘the most wonderful time of the year‘: Kerstmis! De groene Sinterklaas is inmiddels weer vertrokken en jullie zijn overgeschakeld van pepernoten op kerststollen. Die gezellige kerstlichtjes twinkelen overal en ‘All I want for Christmas‘ krijg je niet meer uit je hoofd. Maar te midden van alle festiviteiten en de focus op meer consumeren, roept de écht groene kerstman ‘Ho, Ho Ho!! De Noordpool staat op smelten, en mijn rendieren kunnen niet zwemmen.’ Als je wilt dat ook onze (klein) kinderen nog van zijn diensten kunnen genieten, is het tijd om dit jaar eens na te denken over een duurzame kerst!
Ga voor een écht groene kerstboom
Oh, denneboom Oh, denneboom. Wat zijn je takken wonderschoon. Elk jaar worden er in Nederland 2,5 miljoen kerstbomen verkocht. Maar wat is er nou milieuvriendelijker voor een duurzame Kerst: een echte kerstboom of kunstkerstboom? Dat is een vraag die bij ons elk jaar weer tot de nodige discussie leidt. Helaas weten zelfs de kerstboom-experts van Milieu Centraal dit niet. De belangrijkste conclusie uit hun onderzoek is dat de milieu-impact het meest verkleint als je lang met een boom doet. Daarnaast is het autoritje om de boom op te halen nog het meest vervuilend. Dit heeft meer impact dan het type kerstboom dat je koopt. Zorg er dus altijd voor dat je een boom bij jou in de buurt koopt.
Wil je een echte kerstboom?
Elk jaar worden er miljoenen kerstbomen verbrand, hoewel ze slechts een paar weken hebben kunnen schitteren. Een duurzame echte kerstboom is er dus één die je niet koopt voor eenmalig gebruik, maar die je na de feestdagen in je tuin terugplant voor het jaar erna. Zo heb je het hele jaar door een groene tuin. Zorg er wel voor dat je een kerstboom met een grote kluit in een pot koopt. En geef de boom veel water!
Je kunt er ook voor kiezen om een echte kerstboom te huren of te adopteren. Dit is ideaal als je niet zo’n grote tuin hebt. Na de huurperiode breng je de boom gewoon weer terug en kan de boom het jaar erop weer ‘ zijn werk’ doen. Helaas is het aanbod nog beperkt, maar op duurzame-kerstbomen.nl, beterboompje, of adopteereenkerstboom.nl vind je wellicht een uitgiftepunt bij jou in de buurt. Uiteraard kun je ook aan een lokale kerstboomkweker bij jou in de buurt informeren naar de mogelijkheden.
Wil je een kunstkerstboom?
Houden jullie niet van uitvallende naalden en de geur van een denneboom? Kijk dan op Marktplaats of bij een kringloopwinkel voor een tweedehands kunstboom. Staat er niets op bij jou in de buurt? Vraag dan een rond in jouw omgeving. Wellicht heeft een vriend of familielid nog een prima kerstboom in de schuur liggen.
En als dat niets oplevert, probeer dan niet voor een paar tientjes een ‘leuk boompje’ aan te schaffen, maar kies voor een kwalitatieve kunstkerstboom die de rest van jullie leven meegaat. Een kunstboom moet namelijk 9-17 keer worden gebruikt om milieuvriendelijker te zijn dan een echte boom. Bovendien zien er die er ook een stuk mooier uit en hoef je niet de hele tijd uit te leggen waarom je een plastic boom hebt gekocht.
Alternatieve kerstbomen
- Ga voor een houten kerstboom. Er zelf één met je kinderen maken is natuurlijk ook een leuk DIY project voor de echte knutselaars!
- Kies voor een geprinte kerstboom op stoffen doek van Tiny Trees (met echte lichtjes)
- Hang een vilten kerstboom op en laat jouw kinderen de decoraties erop plakken met klittenband
- Teken een kerstboom op het raam
- Gebruik een rolletje washi-tape om een ‘kerstboom-vorm’ op de muur te plakken
- Versier een mooie grote kamerplant
Duurzame kerstversiering
Gebruik LED-verlichting
Dit is bijna een no-brainer. Kies voor LED-verlichting in je kerstboom. Het is goed voor het milieu én voor je portemonnee! LED-lampen verbruiken aanzienlijk minder energie en gaan langer mee dan traditionele gloeilampen.
Duurzame kerstballen en andere versiering
Voor een duurzame versiering van je kerstboom kies je voor natuurlijke en gerecyclede materialen om je boom te laten stralen. Denk aan houten ornamenten, papieren of stoffen slingers, vilten hangers (bijvoorbeeld van Dille & Kamille – die hebben wij zelf ook!), glazen kerstballen, of decoraties gemaakt van gerecycled materiaal.
Als je een natuurlijke en rustieke uitstraling wilt creëren, kun je ook dennenappels of gedroogde sinaasappelschijfjes in de boom hangen. En als je wat meer persoonlijkheid en kleur wilt toevoegen aan de kerstboom, kun je ook de mooiste knutselwerkjes van je kinderen erin hangen. Een erg leuke DIY-activiteit om samen te doen is om onbewerkte houten kerstballen te kopen en die samen op te pimpen met stift of verf.
Hou je toch ontzettend van plastic prullaria of echte glimmers. Ga dan naar de kringloop, waar de schappen rond Kerst uitpuilen van de goedkope tweedehands kerstversiering.
Let it snow? No, no no!
Wil je jouw kerstboom bedekken met kunstsneeuw om die magische witte kerstsfeer te creëren? Hoe verleidelijk het ook is, het gebruik van nepsneeuw is niet zo milieuvriendelijk. Vaak zijn de vlokken, poeders of sprays gemaakt van plastic met een chemisch laagje om brand te voorkomen. En doordat deze nepvlokken klein en licht zijn, kunnen ze gemakkelijk worden verspreid kunnen worden door wind en regen als de kerstboom buiten staat om te worden opgehaald. Bovendien blijven er vaak restjes achter. Dit zorgt voor plastic zwerfafval. Laat de kunstsneeuw dus achterwege bij een duurzame Kerst.
Duurzame Kerstcadeaus
‘All I want for Christmas is you‘! Maar toch worden de verlanglijstjes met Kerst steeds langer. De consumptie wint het (helaas) vaak van het gezellig samenzijn. Laten we het dit jaar anders aanpakken tijdens de kerstinkopen. In plaats van te bezwijken onder de druk van het eindeloos kopen van cadeautjes, kunnen we ook kiezen voor een duurzame Kerst. Laten we ons focussen op de betekenis van het samenzijn en met het gezin.
Is een kerstcadeau echt nodig?
In plaats van materiële cadeaus, waarom niet een ervaring geven bij een duurzame Kerst? De mooiste geschenken zijn niet altijd degenen die je kunt vastpakken, maar vooral de geschenken die je in je hart kunt bewaren. Steeds meer ouders kiezen ervoor om hun kinderen een ervaring of uitstapje te geven als kerstcadeau. Samen knutselen, kerstkoekjes bakken of een winterse wandeling maken in de natuur creëert kostbare herinneringen en versterkt de band tussen ouder en kind.
Wil je uitpakken? Denk aan een dagje naar een kindermuseum, een bezoek aan de dierentuin, het Dolfinarium of safaripark Beekse Bergen. Of geef kaartjes voor een spannende theatervoorstelling voor kinderen (wegens succes verlengd). Creatievelingen kunnen samen deelnemen aan een schilder-, dans- of muziekworkshop. Natuurlijk kun je ook genieten van een dagje pretpark, zoals de Efteling, Plopsaland, Julianatoren, Toverland of Tivoli.
Tip: Is je kindje nog jong? Voeg een klein, bijpassend cadeautje of een kaart toe aan de ervaring. Dit helpt hen om een beter beeld te vormen van het cadeau en geeft ze iets tastbaars om uit te pakken.
Geef samen aan een goed doel
Naast het geven van cadeautjes aan de kinderen, kun je ook (een deel van) het kerstbudget gebruiken om aan een goed doel te geven. Laat jouw kinderen zelf nadenken wat ze belangrijk vinden en aan welk goed doel zij een ‘kerstcadeau’ willen geven. Dit kunnen organisaties zijn die zich inzetten voor kinderrechten, onderwijs, armoedebestrijding, milieubescherming of dierenwelzijn. Door onze kinderen bewust te maken van de waarde van geven, leren we hen om meelevend en zorgzaam te zijn naar anderen toe.
Tweedehands schatzoeken
Tweedehands cadeautjes zijn allesbehalve tweederangs. Ze bieden een wereld vol verrassingen en unieke vondsten. In kringloopwinkels, op online platforms zoals Marktplaats en Vinted, of in lokale ruil- en verkoopgroepen vind je prachtige items die nog jarenlang meegaan. Bovendien bespaar je flink wat geld! Van boeken en spellen tot speelgoed, kinderfietsen en kleding, dankzij de groene Sinterklaas krijgen deze items een nieuw leven.
Laat je niet weerhouden door het idee dat tweedehands cadeautjes minderwaardig zouden zijn. Onderzoek van Marktplaats toont aan dat voor (jonge) kinderen het verschil tussen nieuwe en tweedehands cadeaus niet eens merkbaar is. Dus waarom zou je nog iets nieuws kopen? Ga jij voor tweedehands speelgoed, speelgoed huren of duurzaam nieuw speelgoed? De keuze is aan jou!
Maak zelf iets lekkers
Zelfgemaakte cadeautjes hebben iets magisch. Met liefde en zorg creëren we heerlijke lekkernijen zoals zelfgebakken koekjes, ambachtelijke chocolade of een heerlijke homemade jam. Deze persoonlijke cadeaus laten zien dat we tijd en moeite hebben geïnvesteerd in iets unieks. Bovendien kunnen we duurzaamheid omarmen door te kiezen voor biologische ingrediënten, lokale producten en duurzame verpakkingen. Zo brengen we niet alleen de kerstsfeer in huis, maar ook warmte en waardering naar onze dierbaren.
Koop samen één groot (duurder) cadeau
Geen overvloed aan kleine cadeautjes die snel worden uitgepakt en vergeten, maar een minimalistische benadering met één of twee grotere cadeaus. Door te kiezen voor één of twee grotere cadeaus in plaats van een overvloed aan kleinigheden, kunnen we een statement maken en zetten we weer een goede stap richting een duurzame Kerst.
Daarnaast zijn duurdere cadeaus vaak van hogere kwaliteit en gaan ze langer mee. Bovendien draagt dit bij de kinderen ook bij aan een mentaliteit van waardering voor iets dat je krijgt in plaats van ‘honger naar meer’. Ga dus samen met opa’s, oma’s, tantes en ooms voor duurzamere en kwalitatieve cadeaus. Samen kunnen we de magie van de kerstviering behouden en tegelijkertijd zorgen voor een positieve impact op het milieu.
Kies voor duurzaam speelgoed
En als de Kerstman toch liever een nieuw duurzaam speelgoedcadeau geven, wijs hem dan wel even op onze tips waar hij op kan letten bij de aankoop van duurzaam speelgoed. Kijk bijvoorbeeld naar duurzame materialen, zoals houten speelgoed, gerecycled plastic speelgoed of natuurrubber. Merken zoals Ostheimer, PlanToys, Little Dutch, Grimm’s, Wobbel, Hape of Liewood maken prachtig, duurzaam speelgoed dat ook nog eens veilig is voor je kleintjes.
Meer inspiratie nodig voor duurzaam speelgoed?
- Het leukste houten speelgoed: van blokken tot loopwagens en keukentjes
- Op reis met houten speelgoed treinen
- Kook de sterren van de hemel in een houten speelkeuken
- 10x duurzaam speelgoed voor kindjes van 1 jaar
- 10x duurzaam speelgoed voor een peuter van 2 jaar
- 10x duurzaam speelgoed voor een kind van 3 jaar
- 10x duurzaam speelgoed voor een kind van 4 jaar
Verspil minder cadeauverpakking
Laat het traditionele inpakpapier achterwege en ga voor herbruikbaar en doorgeefbaar cadeaupapier. Wikkel je cadeaus in herbruikbare stoffen zakjes, gebruik oude kranten of tijdschriften als cadeaupapier, of maak zelf inpakpapier van bruin kraftpapier. Voeg een persoonlijke touch toe met een lint van natuurlijke materialen zoals jute of katoen. Op deze manier verminder je afval en geef je cadeaus een duurzame uitstraling. Moedig je kinderen aan om creatief te zijn en zelf cadeauverpakkingen te maken met bijvoorbeeld gerecyclede materialen of tekeningen.
Geef terug aan de gemeenschap
Naast het geven van cadeautjes aan dierbaren, is Kerst ook een tijd om anderen te helpen en deel te nemen aan duurzame initiatieven. Doe bijvoorbeeld vrijwilligerswerk bij een plaatselijke liefdadigheidsinstelling of pak samen met je kinderen voedselpakketten in bij de voedselbank. Je kunt natuurlijk ook zelf geld, kleding, of voedsel doneren.
En met al het speelgoed dat dit jaar weer binnen is gekomen, is het ook een mooie traditie om zelf ook wat weg te geven. Ga samen met je kinderen door hun speelgoed en selecteer spullen die ze niet meer gebruiken maar nog in goede staat zijn. Verzamel deze in een ‘zak voor de Kerstman’ en leg uit dat deze speeltjes nieuwe eigenaren zullen vinden die er veel plezier aan zullen beleven. Er zijn talloze organisaties die graag goed onderhouden tweedehands speelgoed ontvangen om te schenken aan kinderen die het minder breed hebben.
Doneer het speelgoed bijvoorbeeld aan organisaties zoals Terre des Hommes, Stichting Het Vergeten Kind, Stichting Babyspullen, of breng het naar een kringloopwinkel of speelgoedbank bij jou in de buurt. Zo creëer je een opgeruimd huis en maak je andere kinderen blij.
Ook bij het samenstellen van het kerstmenu kun je kleine duurzamere stapjes maken naar een duurzame Kerst. Maak van je kerstdiner een duurzaam culinair avontuur met een verantwoorde keuze voor ingrediënten en bereidingswijzen.
Kies voor seizoensgebonden en lokale producten. Ga op zoek naar verse groenten, fruit en kruiden die op dit moment van het jaar in Nederland beschikbaar zijn. Zo steun je lokale boeren en verminder je de transportafstand van voedsel, wat de CO2-uitstoot vermindert.
Laat vlees eens een keer schitteren in een bijrol in plaats van de hoofdrol. Of laat het helemaal achterwege. Varieer met vegetarische en veganistische gerechten en laat een mooie seizoensgroente de ster van de avond zijn.
Het plannen van kerstmenu met de juiste portiegrootte is een uitdaging op zich. Zorg er daarom ook voor dat je bewust omgaat met restjes om voedselverspilling te voorkomen. Plan je maaltijden goed en bedenk creatieve manieren om restjes te verwerken in nieuwe gerechten. Of deel overgebleven maaltijden met familie, vrienden of buren.
Kerstkaarten versturen
Tot slot, laat je kerstwensen rondvliegen zonder het milieu te belasten! Bij het versturen van kerstkaarten kun je ook een duurzame keuze maken. Kies voor groene kerstkaarten die zijn gemaakt van gerecycled papier of FSC-gecertificeerd papier. Deze milieuvriendelijke kaarten dragen bij aan het behoud van bossen en verminderen de impact op het klimaat. Of kies voor een leuke kerstkaart van een goed doel.
Nog een duurzame tip: overweeg om digitale kerstkaarten te verzenden. Met een persoonlijke (video) boodschap en prachtige ontwerpen kun je online je kerstwensen delen.
I’m Dreaming of a green Christmas
Terwijl we ons voorbereiden op de magie van Kerstmis en ons onderdompelen in de feestelijke sfeer, is het belangrijk om ook de groene boodschap van de kerstman te horen. Te midden van de betoverende kerstlichtjes en de verleiding om meer te consumeren, klinkt zijn oproep om onze aarde te beschermen. De Noordpool smelt, en het is aan ons om een duurzame kerst te omarmen, zodat de toekomstige generaties kunnen blijven genieten van de wonderen van deze tijd van het jaar. Laten we samen de stap zetten naar een duurzame Kerst en Santa’s groene kerstdroom werkelijkheid maken.
Merry Christmas!
Foto’s: Krakenimages & Jonathan Borba – Unsplash
