Met de snelheid waarin de aarde opwarmt, is duurzaamheid letterlijk een hot topic. Maar als het op reizen en vakanties aankomt, steken veel mensen bijna letterlijk hun kop in het zand(strand op een verre bestemming). We zien het bijna als ons goed recht om drie keer per jaar op vakantie te gaan en daarvoor in het vliegtuig te stappen. We willen allemaal blijven reizen en nieuwe plekken ontdekken, of gewoon ‘echt even ontsnappen aan het regenachtige Nederland’. Het wordt verteld alsof het de normaalste zaak van de wereld is om even bij te komen op Bali, even te shoppen in Barcelona, op citytripje naar New York te gaan, of in de meivakantie even een paar dagen met het gezin op een strand in Griekenland te liggen.
We hebben onze mond vol van duurzaamheid, maar in de praktijk handelt men toch vaak gewoon uit eigenbelang. Het is niet zo dat wij vinden dat vliegen helemaal verboden zou moeten worden. Maar het gemak, de regelmaat en de onverschilligheid waarmee het vliegtuig wordt gepakt, zijn in deze tijd niet meer te verantwoorden. Daarom is het belangrijk om te benadrukken wat de enorme impact van reizen is op het milieu. In dit artikel leggen we uit waarom duurzaam reizen belangrijk is en hoe je dat kunt doen. En vaak betekent dit dat je het vakantiegevoel wat dichterbij huis moet zoeken. Er zijn namelijk genoeg fantastische vakantiebestemmingen in de buurt!
Het schadelijke effect van onze reislust
Het klimaat verandert, en dat heeft grote gevolgen voor de wereld waarin we leven. Een belangrijke oorzaak van deze verandering is de uitstoot van CO2, die onder andere wordt veroorzaakt door onze manier van reizen. Vakanties en reizen zijn fantastisch, maar helaas hebben ze ook een flinke impact op het milieu. Vooral als je in het vliegtuig stapt of in je ééntje met de auto op vakantie gaat.
120.000 bomen voor een retourtje Bali
Het schadelijke effect is voor veel mensen echter een redelijk abstract begrip. We weten dat je met een vliegreis veel CO2 uitstoot, maar wat betekent dat precies? Wist je dat één enkele vliegreis van Europa naar Azië meer CO2 uitstoot genereert dan een gemiddeld jaarverbruik van elektriciteit en gas in een Europees huishouden? In het boek Verborgen Impact let Babette Porcelijn duidelijk uit wat precies de effecten zijn. Om bijvoorbeeld van Amsterdam naar Bali te vliegen, overbrug je ruim je 24.314 kilometer. Dat kost 400.000 liter kerosine. Omgerekend stoot je tijdens een retourvlucht 4,8 ton CO2 per persoon uit. Volgens de Climate Neutral Group zou je dan eigenlijk 240 bomen per persoon moeten planten om dit te compenseren. Voor een gevuld vliegtuig met 500 passagiers, gaat het dus om 120.000 bomen voor een retourtje. Kun je dan nog steeds met een goed gevoel even bijkomen op Bali?
Vliegschaamte: bestaat dat nog?
Het woord vliegschaamte werd in 2018 nog genomineerd voor ‘het woord van het jaar’. Toch was in 2019 de uitstoot van internationale luchtvaart met 146% gestegen ten opzichte van 1990. En na een corona-dip keren we nu in 2023, ondanks de flink gestegen kosten voor vliegtickets, massaal terug naar onze oude gewoontes als het gaat om vliegreizen. Uit cijfers van ACI Europe blijkt dat het aantal vluchten bijna weer op het niveau van voor de corona-pandemie is. Inmiddels is de luchtvaart alleen al goed voor zo’n 4% van alle Europese uitstoot. En de verwachting is dat in 2050 nog eens is verdubbeld als we niets zouden doen. Daarom heeft de Europese Unie ambitieuze plannen opgesteld om Europese Green Deal te realiseren en de totale uitstoot in de EU in 2030 met 55% te reduceren en in 2050 zelfs tot 0% terug te brengen.
Met de auto dan maar?
Toch is ook met de auto op vakantie niet altijd een betere optie dan met het vliegtuig. Volgens Henri Werij, professor op de faculteit lucht- en ruimtevaarttechniek aan de TU Delft, is het brandstofgebruik van een vliegtuig per kilometer per passagier sinds het einde van de jaren 50 sterk gedaald. Daardoor is het bijvoorbeeld nog slechter voor het milieu om met een gewone benzine auto in je ééntje naar Zuid-Frankrijk te rijden, dan het vliegtuig te pakken. Maar in een gezin met jonge kinderen, zul je dit waarschijnlijk niet zo snel doen. In jullie geval is de auto dus een stuk zuiniger, zeker met een recent model of elektrische auto.
Duurzaam reizen en op vakantie: kan dat wel?
Onze reislust en honger om ‘nieuwe plekken te ontdekken’ zal waarschijnlijk niet verminderen. Dus als we willen blijven reizen en op vakantie willen blijven gaan, zal dat een stuk duurzamer moeten. Maar hoe dan?
Ga met de trein
Het type vervoer is dus van grote invloed. Overweeg daarom ook eens om met de trein op vakantie te gaan. Dat is niet alleen een ontspannen en comfortabele manier van reizen, maar ook een duurzame keuze. Volgens Milieu Centraal is een treinreis namelijk 7 tot 11 keer minder belastend dan een vliegreis. Daarnaast geniet je in de trein samen van de prachtige landschappen en natuur onderweg. Geen last van files, tolwegen en drukke luchthavens, maar rustig achterover leunen en genieten van het uitzicht. En natuurlijk echt tijd om of jouw gezin te focussen, in plaats van op de weg. Ook met de bus op vakantie is hiervoor een leuk (en goedkoper) alternatief. Met bussen van Flixbus rijd je bijvoorbeeld naar meer dan 2.500 bestemmingen in heel Europa.
Huur een elektrische auto
Elektrische auto’s zijn niet alleen beter voor het milieu, maar ook voor jou en je kinderen. Geen stinkende uitlaatgassen en je bespaart geld op benzine. Heb je zelf geen elektrische auto, overweeg er dan één te huren voor de vakantie. Je kunt op verschillende locaties gemakkelijk een elektrische auto huren. Zoek online naar de beste aanbiedingen, bijvoorbeeld via Avis of Sixt, en zorg ervoor dat je de auto tijdig reserveert. Plan vervolgens ook je route naar de bestemming en zorg dat je weet waar je kunt opladen. Zo ben je verzekerd van een duurzame en comfortabele reis.
Een groene roadtrip: waarom de elektrische auto perfect is voor je volgende vakantie
Fietsend vakantie vieren met kinderen
Een duurzame fietsvakantie met kinderen is een fantastische manier om onze prachtige planeet te verkennen en tegelijkertijd te zorgen voor haar toekomst. Zonder Co2 uitstoot de wereld verkennen – wie wilt dat nou niet? Bovendien zijn fietsvakanties met kinderen een geweldige kans om jonge avonturiers te leren over duurzaamheid. Ze leren de waarde van natuur en landschap waarderen en zien direct het effect van een respectvolle, duurzame manier van reizen. Het is een geweldige manier om een gezonde, actieve levensstijl te bevorderen en tegelijkertijd bij te dragen aan een groenere toekomst voor onze kinderen.
Compenseer je uitstoot
En wanneer je dan toch een keer moet vliegen, krijg je op de website van een reisaanbieder of luchtvaartmaatschappij steeds vaker de vraag of je de CO2 wilt compenseren. Ook kun je dit zelf doen via partijen als Trees for all. Maar heeft dit echt effect, of koop je hiermee alleen je schuldgevoel af? In een artikel van de Correspondent gaat milieuwetenschapper Bart Crezee op onderzoek uit hoe klimaatcompensatie werkt en wat er met dit geld gebeurt.
Kies een vakantiebestemming in de buurt
Als je duurzaam wilt reizen, betekent dit dat je het vakantiegevoel wat dichterbij huis moet zoeken. Een vakantie in het buitenland klinkt soms aantrekkelijk, maar waarom zou je naar de andere kant van de wereld vliegen of de hele dag in de auto gaan zitten met ongeduldige kinderen op de achterbank? Gelukkig zijn er genoeg prachtige vakantiebestemmingen in Europa te vinden. En zelfs in Nederland en de omringende landen heb je vast nog niet alle pareltjes ontdekt. Er zijn nog mooie plekken om te ontdekken, zoals het waddengebied, de Zeeuwse kust, de Veluwe, de Belgische Ardennen, de Duitse Eifel of de Franse Vogezen. Met een paar uurtjes zijn jullie op de bestemming gearriveerd en kan de vakantie beginnen. Tip: we hebben een lijstje samengesteld met leuke duurzame en kleinschalige glampings in Nederland.
Kies een duurzame accommodatie in de buurt
Als je duurzamer wilt reizen, is het belangrijk om ook goed te kijken naar de accommodatie. Gelukkig zijn er verschillende keurmerken, zoals EU Ecolabel Toerisme, Green Key, Green Globe en Iso 14001. Deze keurmerken kijken naar verschillende aspecten, zoals energieverbruik, watergebruik, afvalscheiding en bereikbaarheid met openbaar vervoer. In Europa zijn er veel duurzame accommodaties te vinden, met name in landen zoals Frankrijk, Portugal, Denemarken, België, Duitsland en Zwitserland. Het is niet altijd duidelijk op de website van een accommodatie of deze duurzaam is of niet, dus het kan handig zijn om op de websites van de keurmerken te zoeken. Als je zeker wilt weten dat je duurzaam overnacht, kun je bij het keurmerk zelf checken wat er inbegrepen zit.
Minimaliseer je reisafval
Bedenk welke spullen je echt nodig hebt als je op reis gaat. Vermijd wegwerpartikelen zoals plastic flesjes en tasjes en neem in plaats daarvan een hervulbare waterfles en een canvas tas mee. Vermijd het kopen van overbodige souvenirs en winkel lokaal voor verse producten en gerechten in plaats van voorverpakt voedsel. Tip: lees ook ons artikel hoe jij samen met jouw gezin plastic afval kunt verminderen in huis.
Kies voor duurzame activiteiten
- Ga wandelen of fietsen in de natuur. Ontdek de omgeving te voet of met de fiets en geniet van de frisse lucht en prachtige uitzichten. Neem een picknickmand mee en proef van lokale specialiteiten.
- Ga op zoek naar wildlife. Veel kinderen vinden het geweldig om dieren te zien in hun natuurlijke omgeving. Of het nu gaat om vogels, herten of andere dieren, het kan een leuke en leerzame ervaring zijn.
- Bezoek lokale boerderijen of markten. Op deze manier steun je lokale ondernemers en kun je genieten van heerlijk vers eten en drinken. Ook krijg je hier vaak iets van de lokale cultuur en culinaire specialiteiten mee.
- Maak gebruik van het openbaar vervoer. Neem de bus, trein of tram en verminder zo ook op de bestemming je eigen ecologische voetafdruk.
- Doe mee aan een (strand)opruimactie. Maak er een leuke activiteit van door te zien wie de meeste troep kan oprapen en doe tegelijkertijd iets goeds voor het milieu.
Benieuwd naar de impact van jouw volgende vakantie?
Benieuwd naar de klimaatimpact van jouw volgende vakantie? In de tool Klimaatwijs op reis van Milieu Centraal kun je de klimaatimpact van je vakantie te berekenen en krijg je adviezen wat je kunt doen om je uitstoot te verlagen.
Waar boek ik een duurzame vakantie?
Wil je graag duurzaam op vakantie, maar weet je niet waar je moet beginnen met zoeken? Gelukkig zijn er tegenwoordig veel websites waar je duurzame accommodaties en reizen kunt vinden.
- Glampings.com: vind de mooiste glampings in Europa en geniet van kamperen in luxe.
- Natuurhuisje: ontdek vakantiehuisjes in de natuur, weg van de massa.
- ECO logies: een inspiratieplatform voor duurzaam en energieneutraal overnachten in Nederland en België.
- Sustainaway: klimaatneutraal reisplatform met verschillende duurzame accomodaties in Europa.
- Betterplaces: platform voor het boeken van duurzame rondreizen. Kies dan wel een bestemming in Europa als je echt duurzaam wilt reizen natuurlijk.
- Green Pearls: platform met duurzame accomodaties
- Bekijk ook onze andere tips voor een duurzame vakantie
